In maart/april 2020 liet de Nederlandse regering een kwalitatief onderzoek uitvoeren bij Nederlandse ondernemers om te polsen naar de meningen, ervaringen en verwachtingen die ze hebben van de Brexit en de onderwerpen die zij belangrijk vinden. In totaal werden 12 ondernemers uit diverse sectoren (goederen, diensten, transport, healthcare en land- en tuinbouw) ondervraagd door het onderzoeksbureau Kantar.
Omdat de onderzoeksresultaten ook interessant zijn voor Belgische bedrijfsleiders, vat Customs Square hieronder de belangrijkste inzichten samen.
Samenvatting belangrijkste resultaten
De ondervraagde ondernemers beseffen dat de Brexit een grote impact zal hebben op de economie en handel met het VK, maar tegelijk overheerst onduidelijkheid en onzekerheid. Sommige ondernemers bereiden de Brexit actief voor, terwijl anderen een meer afwachtende houding aannemen.
Qua voorbereiding hebben bedrijfsleiders een maximaal aantal stappen gezet: gesprekken met verschillende partijen in de keten, de aftoetsing van alternatieve markten, nieuwe samenwerkingen of aanpassingen in bestaande samenwerkingen, een verhoging van voorraden, een geleidelijke afbouw van invoer en extra investeringen in financiële software.
Van zodra er meer duidelijkheid komt over de definitieve Brexit-spelregels, kunnen ondernemers extra stappen zetten, zoals bijvoorbeeld het uitvoeren van een kosten-batenanalyse, een keuze maken over het wel of niet zakendoen met het VK en vervolgens nieuwe afspraken maken met klanten, leveranciers en transportbedrijven.
Men wil vermijden dat er grijze gebieden ontstaan die mogelijk tot chaos kunnen leiden. Daarom vinden ondernemers het belangrijk dat de nieuwe regels uitvoerbaar zijn en niet zorgen voor vertraging en extra kosten bij bedrijfsprocessen. Een aanzienlijk deel van de respondenten geeft de voorkeur aan een handelsakkoord omdat dit voor duidelijkheid en rust zorgt. Uit het onderzoek blijkt trouwens dat de term ‘handelsakkoord’ uitsluitend positieve of neutrale associaties oproept, en geen negatieve.
Ondernemers beseffen dat er vanaf 2021 heel wat wijzigingen in douaneformaliteiten zullen optreden, maar ze weten vaak niet precies welke. Vooral bedrijven zonder ervaring in handel met derde landen weten (nog) niet welke aangepaste of nieuwe douanedocumenten ingevuld zullen moeten worden. Ook de hoogte van heffingen is nog onbekend terrein. Ondernemingen die wel al handel drijven met derde landen, zijn hier minder onzeker over.
Bedrijven verwachten van de overheid vooral een informerende rol, en niet zozeer een ondersteunende. Voldoende informatie is één zaak, maar ze moet vooral concreet zijn en een antwoord geven op veelgestelde vragen. Ook vragen ondernemers om (pro)actief geïnformeerd te worden, en niet enkel wanneer ze dit vragen. Informatie over de voortgang en status van de onderhandelingen tussen de EU en het VK wordt als essentieel beschouwd, aangevuld met info over hoe de nieuwe relatie tussen de EU en het VK er na de overgangsperiode zal uitzien, welke afspraken er komen en wat hiervan de gevolgen zijn voor import en export.
Veelvoorkomende Brexit-vragen bij de respondenten
- Wat verandert er op het vlak van invoer en uitvoer van producten?
- Welke documenten en formulieren zijn er nodig voor export?
- Met welke extra kosten krijgen ondernemers te maken (import en transport)?
- Bij welke schakel in de keten komen extra kosten in beeld?
- Is het lucratief om zaken te blijven doen met het VK?
- Kan de dependance in de UK nog wel open blijven?
- Hoe zit het met btw en belastingregels?
- Als de verpakkingen van producten anders moeten, hoe moeten ze dat inrichten en organiseren?
- Welke voorwaarden en regels gaat het VK stellen aan producten (bijvoorbeeld hartpompen)? Worden Duitse klinische trials nog wel erkend?
- Komt er een aparte regeling voor de export van medicijnen naar het VK?
Hoe bereiden Nederlandse ondernemers zich concreet voor op de Brexit?
Ondernemers gaan actief op zoek naar informatie over documenten die ze nodig hebben om te kunnen importeren. Tegelijk checken ze (onder andere via officiële instanties en andere partners) of ze aanvullende maatregelen moeten nemen.
Er is momenteel volop dialoog met andere spelers in de productie- en supply chainketen, zoals transportbedrijven, leveranciers, klanten en concullega’s.
Via de oprichting van task forces in bedrijven (met onder andere financiële en juridische profielen) houdt men de laatste Brexit-ontwikkelingen goed in het oog en informeert men tijdig alle klanten.
Ondernemers gaan na of bepaalde taken bij bestaande partners (bijvoorbeeld transporteurs) gelegd kunnen worden. Ook met douanekantoren/expediteurs worden nieuwe samenwerkingspistes verkend.
Bedrijven investe(e)r(d)en volop in softwaresystemen voor de digitale handling van douaneformulieren.
Heel wat respondenten (onder andere in de medische of voedingssector) hebben hun voorraden verhoogd om op die manier een periode van nieuwe douaneformaliteiten te kunnen overbruggen.
Ondernemers overwegen alternatieve scenario’s om hun business rendabel te houden, met bijvoorbeeld het openen van een depot in het VK (sierteelt), het aanboren van andere markten/leveranciers of de levering aan andere landen.
Sommige respondenten (uit de land- en tuinbouwsector) hebben vacatureteksten klaarliggen voor de aanwerving van nieuw logistiek en douanepersoneel.
Bron:
Zie ook:
https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2020/07/01/voorbereiding-bedrijven-op-brexit-zakt-in
